بررسی مسائل و تحلیل فضایی ساختمان های بلندمرتبه (مطالعه موردی: مناطق جنوب رودخانه زاینده رود در شهر اصفهان)

یکی از پدیده هایی که امروزه شهرهای جهان، مخصوصاً کلان شهرها با آن مواجه اند، بلندمرتبه سازی است. امروزه مسائلی نظیر: افزایش سریع جمعیت در شهرها، افزایش مهاجرت به شهرها، نیاز به اسکان در شهرها، کمبود زمین، بالا بودن قیمت و گسترش افقی شهرها باعث شده که ساخت بناهای بلند به شدت مورد توجه قرار گیرد. در سال های اخیر، توسعه ی عمودی شهرها یکی از برنامه های مهم توسعه ی شهری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مسائل و تحلیل فضایی ساختمان های بلندمرتبه مناطق جنوب رودخانه زاینده رود در شهر اصفهان، به بررسی مبانی نظری و تاریخچه بلندمرتبه سازی و مسائل ساختمان های بلندمرتبه پرداخته و در نهایت تعدادی ساختمان های بلند موجود در مناطق جنوب رودخانه زاینده رود در شهر اصفهان را مورد تحلیل قرار داده است. اهمیت این پژوهش از این جهت است که بلندمرتبه سازی در مناطق جنوب رودخانه زاینده رود اثرات منفی بسیاری بر سطح شهر و ساکنان آن دارد و در سال های اخیر بلندمرتبه سازی های بی رویه ای در سطح شهر خصوصاً در این مناطق صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از روش های کتابخانه ای و پیمایشی است. جامعه آماری ، جمعیت مناطق 5، 6 و13 در نظر گرفته شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه روش ظاهری و محتوایی و به منظور تعیین پایایی پرسشنامه، روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است و چون مقدار آلفای کرونباخ بزرگتر از 0.7 است، پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار می باشد. در این پژوهش از نرم افزار spss برای تحلیل های آماری و در ترسیم نقشه ها نیز از نرم افزارهای gis، برای ترسیم نمودار از نرم افزار excel استفاده شده است. همچنین از مدل آنتروپی شانون برای سنجش توسعه فیزیکی شهر اصفهان و مناطق 5، 6 و 13 استفاده شده است. در این پژوهش تأثیر بلندمرتبه سازی بر روند تراکم شهری، جریان ترافیک و مسائل اجتماعی و فرهنگی بررسی شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که: در سال های اخیر بلندمرتبه سازی های بی رویه ای در سطح شهر اصفهان و به خصوص در مناطق جنوب رودخانه زاینده رود صورت گرفته است. ساختمان های بلندمرتبه در مناطق جنوب رودخانه زاینده رود اثرات منفی بر جای گذاشته است از جمله انسداد دید و چشم انداز ساختمان های اطراف، جلوگیری از جریان باد در سطح شهر، تراکم جمعیتی، تأثیرات ترافیکی، مسائل اجتماعی- فرهنگی و ... . تأثیر بلندمرتبه سازی در روند تراکم شهری در مناطق 5، 6 و 13 متفاوت بوده است. ساختمان های بلندمرتبه به دلیل اینکه افراد بیشتری را در خود جای می دهند بیش از دیگر ساختمان ها روی تراکم اثر گذارند. ساختمان های بلند و وضعیت آن ها در مناطق 5، 6 و 13 باعث اختلاف در میزان ترافیک شده است. به طوری که ترافیک در منطقه 5 بیشتر از منطقه 6 و 13 بوده است. مسائل اجتماعی و فرهنگی ایجاد شده به وسیله ی ساختمان های بلند در مناطق 5، 6 و 13 متفاوت بوده است. منطقه 13 بیشترین مسائل اجتماعی و فرهنگی را دارا بوده است. با توجه به اینکه در کلان شهرها ناگزیر به احداث ساختمان های بلند هستیم بنابراین مکانیابی و جانمایی ساختمان های بلند در سطح شهر بسیار حائز اهمیت می باشد و باید در زمینه احداث این ساختمان ها مطالعات دقیق صورت گیرد.